จป.หัวหน้างาน คือ ลูกจ้างที่ถูกนายจ้างแต่งตั้งให้รับตำแหน่งเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับหัวหน้างาน (จป.หัวหน้างาน) โดยก่อนจะเป็นได้ต้องเข้าผ่านการอบรมหลักสูตรตามกฎหมายกำหนด
นั้นก็คือ หลักสูตร จป.หัวหน้างาน เนื่องจากว่า จป.หัวหน้างาน คือ ผู้ที่ต้องคอยดูแลความปลอดภัยของลูกจ้างที่อยู่ภายในบังคับบัญชา จึงควรมีความรู้ทางด้านความปลอดภัย นอกจากนี้ในตำแหน่งนี้ถือเป็นตำแหน่งที่มีความใกล้ชิดกับลูกจ้างที่ปฏิบัติงานมากที่สุด ซึ่งควรมีทักษะที่จำเป็นในการควบคุมดูแลลูกจ้าง ดังนี้
จป หัวหน้างาน หรือ เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับหัวหน้างานตามกฎหมาย มีหน้าที่ดังต่อไปนี้
- กำกับดูแลลูกจ้างในหน่วยงานที่รับผิดชอบให้ปฏิบัติตามคู่มือว่าด้วยความปลอดภัยอาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานของสถานประกอบกิจการ
- วิเคราะห์งานในหน่วยงานที่รับผิดชอบเพื่อค้นหาความเสี่ยงหรืออันตรายเบื้องต้น จากการทำงานโดยอาจร่วมดำเนินการกับเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับเทคนิค ระดับเทคนิคขั้นสูงหรือระดับวิชาชีพ
- จัดทำคู่มือว่าด้วยความปลอดภัยอาชีวอนามัยและสภาพแวดล้อมในการทำงานของหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยร่วมดำเนินการกับเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับเทคนิค ระดับเทคนิคขั้นสูงหรือระดับวิชาชีพ เพื่อเสนอคณะกรรมการความปลอดภัยหรือนายจ้าง แล้วแต่กรณีและทบทวนคู่มือดังกล่าวตามที่นายจ้างกำหนด โดยนายจ้างต้องกำหนดให้มีการทบทวนอย่างน้อยทุกหกเดือน
- สอนวิธีการปฏิบัติงานที่ถูกต้องแก่ลูกจ้างในหน่วยงานที่รับผิดชอบเพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน
- ตรวจสอบสภาพการทำงานของเครื่องจักรเครื่องมือและอุปกรณ์ให้อยู่ในสภาพที่ปลอดภัยก่อนลงมือปฏิบัติงานประจำวัน
- กำกับดูแลการใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลของลูกจ้างในหน่วยงานที่รับผิดชอบ
- รายงานการประสบอันตราย การเจ็บป่วยหรือการเกิดเหตุเดือดร้อนรำคาญอันเนื่องจาก การทำงานของลูกจ้างต่อนายจ้างและแจ้งต่อเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับเทคนิค ระดับเทคนิคขั้นสูงหรือระดับวิชาชีพ สำหรับสถานประกอบกิจการที่มีหน่วยงานความปลอดภัยให้แจ้งต่อหน่วยงานความปลอดภัยทันทีที่เกิดเหตุ
- ตรวจสอบหาสาเหตุการประสบอันตราย การเจ็บป่วยหรือการเกิดเหตุเดือดร้อนรำคาญ อันเนื่องจากการทำงานของลูกจ้างร่วมกับเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับเทคนิค ระดับเทคนิคขั้นสูงหรือระดับวิชาชีพและรายงานผลการตรวจสอบ รวมทั้งเสนอแนะแนวทางการแก้ไขปัญหาต่อนายจ้าง เพื่อป้องกันการเกิดเหตุโดยไม่ชักช้า
- ส่งเสริมและสนับสนุนกิจกรรมความปลอดภัยในการทำงาน
- ปฏิบัติงานด้านความปลอดภัยในการทำงานอื่นตามที่นายจ้างหรือเจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงานระดับบริหารมอบหมาย
ทักษะของ จป.หัวหน้างานที่ควรมี
1. ทักษะด้านการสื่อสาร
เป็นทักษะที่สำคัญที่สุดสำหรับ จป.หัวหน้างาน เนื่องจากต้องสื่อสารกับพนักงานระดับปฏิบัติการ ผู้บริหาร และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เข้าใจถึงอันตรายและความเสี่ยงในการทำงาน และร่วมมือกันในการแก้ไขปัญหาด้านความปลอดภัย
2. ทักษะด้านการวิเคราะห์
จำเป็นสำหรับการประเมินอันตรายและความเสี่ยงในการทำงาน เพื่อกำหนดมาตรการป้องกันที่เหมาะสม
3. ทักษะด้านการทำงานเป็นทีม
จำเป็นในการทำงานร่วมกับพนักงานระดับปฏิบัติการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้บรรลุเป้าหมายด้านความปลอดภัย
4. ทักษะด้านการจัดการ
จำเป็นในการวางแผน ควบคุมและประเมินผลการปฏิบัติงานด้านความปลอดภัย
นอกจากทักษะที่จำเป็นข้างต้นแล้ว จป.หัวหน้างาน ควรมีทัศนคติที่ดีต่อความปลอดภัยในการทำงาน กระตือรือร้นที่จะเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ และพร้อมที่จะเผชิญกับความท้าทาย
5. ทักษะเฉพาะทางที่เป็นประโยชน์สำหรับ จป.หัวหน้างาน
- ทักษะการใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ด้านความปลอดภัย
- ทักษะการเขียนรายงานและเอกสารด้านความปลอดภัย
- ทักษะการอบรมด้านความปลอดภัย
- ทักษะด้านความปลอดภัยในอุตสาหกรรมเฉพาะ
ซึ่งทักษะเฉพาะทางนี้สามารถเรียนรู้ได้ผ่านการอบรมหลักสูตร หัวหน้างาน ที่จะปูพื้นฐานเครื่องมือและเอกสารที่หัวหน้างานต้องทำรายงาน จป.เทคนิค สถานประกอบกิจการควรส่งเสริมให้ จป.หัวหน้างานพัฒนาทักษะที่จำเป็นเหล่านี้อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยป้องกันอุบัติเหตุและโรคจากการประกอบอาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ
